Geçtiğimiz yazı serisinde, gıda israfının yarısının evde gerçekleştiğini, ihtiyacımızdan fazlasını aldığımızı belirtmiştik. Peki, raftan fazla fazla alıp dolapta çürümeye bırakıp heba ettiklerimiz dışında, tüketilebilir gıdayı da küçük bir yanılsama yüzünden çöpe gönderiyoruz dersek?Gıda Güvenliği Derneği’nin Türkiye’de yaptırdığı çalışmaya göre; gıda ürünleri üzerindeki en çok okunan bilgi Son Tüketim Tarihi (STT) ve Tavsiye Edilen Tüketim Tarihi (TETT). Tüketicilerin %86’sı son tüketim tarihinin anlamını biliyor ve bu tarihten sonra ürün tüketimi sağlık sorunu oluşturabileceğinden ürünü kesinlikle tüketmiyor. Ancak tüketicilerin sadece %26’sı tavsiye edilen tüketim tarihinin anlamını doğru biliyor. Peki aradaki fark ne?&nbsp; Türk Gıda Kodeksi’ne göre:<ul><li>Son Tüketim Tarihi (STT): Mikrobiyolojik açıdan kolay bozulabilen gıdalarda son tüketim tarihinden sonra ürünün tüketilmesi insan sağlığı açısından risk teşkil eder. STT’nin etikette belirtilmesi zorunludur ve STT geçmiş ürünler satışa sunulamaz. &nbsp;</li><li>Tavsiye Edilen Tüketim Tarihi (TETT) ise uygun şekilde muhafaza edildiğinde, gıdanın kendine has tazelik, tat, aroma gibi duyusal özelliklerini koruduğu süreyi gösteren tarihi ifade etmektedir. Örneğin; makarna, zeytinyağı, kahve, çay gibi gıdalar mikrobiyolojik açıdan kolay bozulabilir olmadığından son tüketim tarihi yerine TETT kullanılabilir. &nbsp;</li></ul>Neden önemli? Tavsiye edilen tüketim tarihi (TETT) geçmiş ürünler, duyusal açıdan kalite kaybı yaşamış olsa da bu gıdaları tüketmek sağlık açısından riskli değil. Ancak sağlık açısından riskli olduğu yanılgısı yüzünden bu tarihten sonra tüketicilerin büyük bölümü (%72) bu ürünleri çöpe attığını belirtiyor. Üstelik çöpe atma davranışı, her yaşta ve her sosyoekonomik kesimde görülüyor.Peki ya dünyada? Bu yanlış algı Türkiye'ye özgü değil; ancak Türkiye bu konuda birçok Avrupa ülkesinin <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmYmQzYTBiOWQ5MWM0MDAwNzMyNTE0ZiZ1c2VyPTVmMmVhMmM5ZTdlMDFiMDAwN2U3ZDk2OCZhdXRob3I9NWY2OGQwZDhjODNkMDYwMDA3MjhmMzc1JnVybD1odHRwJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGd3d3LnJlZnJlc2hjb2UuZXUlMjUyRndwLWNvbnRlbnQlMjUyRnVwbG9hZHMlMjUyRjIwMTclMjUyRjA3JTI1MkZGbGFzaC1FdXJvYmFyb21ldGVyLTQyNS5wZGY=""">gerisinde</a>.<ul><li>2011 yılında Birleşik Krallık'ta WRAP tarafından yapılan bir <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmYmQzYTBiOWQ5MWM0MDAwNzMyNTE0ZiZ1c2VyPTVmMmVhMmM5ZTdlMDFiMDAwN2U3ZDk2OCZhdXRob3I9NWY2OGQwZDhjODNkMDYwMDA3MjhmMzc1JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy53cmFwLm9yZy51ayUyNTJGc2l0ZXMlMjUyRmZpbGVzJTI1MkZ3cmFwJTI1MkZUZWNobmljYWwlMjUyNTIwcmVwb3J0JTI1MjUyMGRhdGVzLnBkZg==""">çalışmaya</a> göre, tüketiciler tarih bilgisini alışveriş esnasında en taze ürünü almak için kullanırken sıra dolaptaki ürüne geldiğinde çöpe atıp/atmama kararını yine tarih bilgisine göre veriyor. &nbsp;</li><li>Benzer şekilde, 2015 yılında Avrupa Komisyonu tarafından gıda paketleri üzerindeki tarih bilgisiyle ürünü çöpe atma davranışını incelemek için İtalya’da Milan Expo ziyaretçileriyle yapılan deneysel bir <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmYmQzYTBiOWQ5MWM0MDAwNzMyNTE0ZiZ1c2VyPTVmMmVhMmM5ZTdlMDFiMDAwN2U3ZDk2OCZhdXRob3I9NWY2OGQwZDhjODNkMDYwMDA3MjhmMzc1JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmVjLmV1cm9wYS5ldSUyNTJGZm9vZCUyNTJGc2l0ZXMlMjUyRmZvb2QlMjUyRmZpbGVzJTI1MkZzYWZldHklMjUyRmRvY3MlMjUyRmZ3X2V1LWFjdGlvbnNfYmV4cG8tbWlsYW5fZmluYWwtcmVwb3J0LnBkZg==""">çalışmaya</a> göre, tüketiciler gıdanın güvenli olup olmadığıyla ilgili tarih bilgisini bir gösterge olarak kullanıyor. Ancak katılımcıların sadece yarısı tavsiye edilen tüketim tarihini gerçek anlamda biliyor. &nbsp;</li><li><a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmYmQzYTBiOWQ5MWM0MDAwNzMyNTE0ZiZ1c2VyPTVmMmVhMmM5ZTdlMDFiMDAwN2U3ZDk2OCZhdXRob3I9NWY2OGQwZDhjODNkMDYwMDA3MjhmMzc1JnVybD1odHRwJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGd3d3LnJlZnJlc2hjb2UuZXUlMjUyRnJlc291cmNlcyUyNTJGZmxhc2gtZXVyb2Jhcm9tZXRlci00MjUtc3VydmV5LWZvb2Qtd2FzdGUtZGF0ZS1tYXJraW5nJTI1MkY=""">Avrupa’da</a> tüketicilerin %47’si tavsiye edilen tüketim tarihinden (TETT) sonra ürünün duyusal kalitesinde bir değişiklik olsa da bu ürünü tüketirse bir sağlık sorunu yaşamayacağını biliyor. Bu konuda en bilinçli ülke %68'le İsveç. Türkiye ise TETT’nin anlamını doğru bilen oranı %26. &nbsp;</li></ul>Sonuç olarak evde gıda israfına sebep olan yanlış algımızla birlikte, tavsiye edilen tüketim tarihinin (TETT)&nbsp;ürünün duyusal kalitesi hakkında bir bilgi olduğunu hatırlatmak istedik. Gıda israfı yazı serimizde gıda israfı boyutununa, ihtiyaçtan fazla gıda almaya teşvik eden süpermarket düzenlemelerine ve tüketilebilir gıdaları çöpe gönderen tarih bilgisi yanılsamasına değindik. Haftaya çözüm üreten girişimlerle devam edeceğiz.

Gıda Güvenliği Derneği ile ilgili hikayeler